TIR - skrót od "Transit International Routier" (z francuskiego: Międzynarodowy Tranzyt Drogowy) . Międzynarodowa konwencja celna z 1975 roku (z późniejszymi zmianami) dotycząca tranzytu towarów samochodami ciężarowymi w transporcie międzynarodowym.

Konwencja pozwala na uproszczenie procedur na granicach i urzędach celnych celem większej efektywności przewozów drogowych. Ciężarówka wyruszająca z jednego państwa jest, w myśl konwencji TIR, sprawdzana i zaplombowywana na granicy kraju, z którego wywozi ładunek i zostaje odplombowana i skontrolowana dopiero w państwie docelowym, zaś wszystkie granice państw tranzytowych mija z formalnościami ograniczonymi do minimum (np. przy przewozie towaru z Hiszpanii do Rosji samochód jest plombowany na granicy hiszpańskiej i mija granice wszystkich państw bez rozbudowanej kontroli, zaś otwarcie zamknięcia celnego samochodu następuje dopiero w Rosji).

Konwencja TIR stosowana jest od czasów po drugiej wojnie światowej (pierwsze porozumienie w tej sprawie zawarto w 1959 roku), należy do niej kilkadziesiąt państw (wszystkie kraje europejskie, w tym Polska, a także Rosja, Chiny, Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan, Iran itd. - większość państw, które utrzymują sporą liczbę ciężarówek w ruchu międzynarodowym). Pojazd przewożący ładunek pod osłoną karnetu TIR opatrzony powinien być niebieską tabliczką z białym literowym skrótem TIR, stąd też często duże ciężarówki określa się mianem TIR-ów, właśnie ze względu na niebieski szyld potwierdzający przewóz pod osłoną karnetu TIR.

Samochód ciężarowy - to pojazd mechaniczny, silnikowy, przeznaczony do przewozu towarów, ciągnięcia naczepy, przyczep lub do przewozu ludzi, o masie dopuszczalnej całkowitej powyżej 3500 kg. Można go prowadzić po uzyskaniu prawa jazdy kategorii C (w przypadku lekkich samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 do 7,5 tony wystarczy kategoria C1).

Istnieje także definicja podatkowa, która określa zasady uznania samochodu osobowego za ciężarowy dla firm chcących odliczyć podatek VAT od ceny zakupu. Określa ją "Ustawa o podatku od towarów i usług".

W Ameryce Północnej (USA i Kanada), samochód ciężarowy to pojazd o masie dopuszczalnej całkowitej powyżej 26000 funtów, czyli około 11700 kg. Można go prowadzić po uzyskaniu prawa jazdy zwanego z angielskiego: Commercial Driver License.

Samochody ciężarowe można podzielić na: